HSP en burnout

 

‘Ik heb mijn hele leven geprobeerd te leven zoals anderen het doen, maar ik kan het niet. Ik kan niet tien dingen tegelijk doen, een hele dag een vol programma en dan ’s avonds ook nog leuk naar een feestje. Waarom ik niet? Ik doe zó mijn best!’

 

Herken je dat? Toen ik deze opmerking vaker hoorde van cliënten en situaties met elkaar vergeleek, viel me op dat de mensen die dit zeiden een paar kenmerken gemeen hadden. Ik ging op onderzoek uit en ontdekte toen, voor het eerst, dat het hoog sensitieve mensen waren. Toen viel bij mij het kwartje.

Hoog sensitieve mensen (HSP’ers) proberen vaak te leven zoals “ieder ander”. Maar het werkt niet voor hen. Niet op de manier zoals “ieder ander” het doet. Omdat hoog sensitieve mensen veel meer open staan voor wat er om hen heen gebeurt, doen zij veel meer indrukken op dan “ieder ander”. Indrukken die ze niet weg kunnen filteren, alles wordt opgemerkt en moet verwerkt worden. Je kunt je wel voorstellen dat dit veel meer energie kost, want er is dan nogal wat om te verwerken. Hoogsensitieve mensen kunnen een gesprek met iemand voeren en tegelijkertijd merken dat er ergens een hinderlijk piepje is, de hond van de buurvrouw af en toe blaft, de radio aan staat, enz. Alles wordt opgemerkt en geregistreerd. En dat is nog maar een deeltje van hoog sensitiviteit. Want heel vaak merken zij ook op hoe degene met wie ze praten in hun vel zit. Dat opmerken gaat niet altijd bewust, het kan ook onbewust. Na een gesprek komen ze thuis en voelen ze zich bijvoorbeeld vreselijk verdrietig. Raar, want er was immers niets om verdrietig over te zijn? Ze checken in gedachten wat er gebeurd is… niets bijzonders. Waarom dan toch zo verdrietig voelen? Waarschijnlijk hebben zij de onderliggende stemming van hun gesprekspartner overgenomen. En ook dat kost energie. Geen wonder dat HSP’ers hartstikke druk zijn: ze moeten net zo goed en snel kunnen werken als andere mensen, ze hebben meer indrukken om te verwerken én ze voelen ook nog eens meer dan een gemiddeld mens.

In mijn praktijk zie ik het regelmatig: een burnout bij een hoog sensitief persoon. Soms niet eens de eerste burnout maar de tweede of derde… Naar mijn idee is een van de belangrijkste dingen die hoogsensitieve mensen moeten leren, dat het leven voor hen nooit zal worden zoals zij dat zien bij ‘ieder ander’. Dat klinkt dramatisch, ik zeg het graag zwart wit natuurlijk. Wat ik hiermee bedoel is dat het een gegeven is, een feit, dat áls je hoogsensitief bent, je nu eenmaal niet 10 dingen tegelijkertijd kúnt, dát je energie nu eenmaal eerder op is dan die van ‘ieder ander’. Het is een feit dat je daar rekening mee moet houden, HSP’ers hébben nu eenmaal meer tijd nodig om alle indrukken te verwerken. Daar kun je tegenaan blijven boksen, maar het heeft geen enkele zin, integendeel, het put je nog verder uit. Accepteren dat jij, op dit gebied, iets anders in elkaar steekt, is een betere manier om hiermee om te gaan. Gun jezelf de tijd om te ontspannen, doe niet alle intensieve karweitjes achter elkaar maar verspreid ze over een paar dagen. Ben je dan een ‘ouwe tut’? Welnee, je bent dan iemand die snapt hoe jouw lichaam en geest in elkaar zit en goed voor jezelf zorgt!